Kven er yrkesfiskaren – og kva tener han?

Fiskaryrket er fysisk krevjande og har til alle tider vore mannsdominert. Effektivisering, teknologisk utvikling og omfattande reguleringar av kvoter og løyver har ført til at talet på fiskarar har gått jamt nedover i fleire tiår. I 1950 var det tett innpå 100 000 som livnærte seg heilt eller delvis som yrkesfiskarar. I 2017 var talet redusert til 11 300, og av desse hadde knapt 9 500 fiske som hovudnæring. Av dei igjen var det berre litt over 300 kvinner.

Fire av fem med næringsinntekt

Nesten 7 900 av fiskarane med fiske som hovudyrke hadde positiv næringsinntekt frå fiske, medan 1 700 ikkje var registrerte som sjølvstendig næringsdrivande. I gjennomsnitt var næringsinntekta frå fisket dei dreiv 643 000 kroner for heiltidsfiskarane med positiv næringsinntekt i 2017. Median næringsinntekt frå fisket låg på 601 000 kroner. Det vil seie at halvparten av fiskarane med fiskeinntekt sat att med over 600 000 kroner i skattbart overskot frå fiskeri. Om lag 1 200 fiskarar hadde mellom 1 og 2 millionar kroner i næringsinntekt, medan 90 fiskarar hadde næringsinntekt på over 4 millionar kroner etter fiskeria.

I alt utgjorde samla næringsinntekt frå fiske 5,6 milliardar kroner i 2017, og litt over 5 milliardar gjekk til dei med fiske som hovudnæring.

Tabell 1. Bruttoinntekt, næringsinntekt og gjeld for yrkesfiskarar med næringsinntekt frå fiske. Fylke. 2017

Til tabellen

Dei godt vaksne fiskarane tente best

Ikkje overraskande er det dei eldre, etablerte fiskarane som tente best. Blant fiskarane i aldersgruppa 50-59 år var gjennomsnittleg bruttoinntekt på 1 033 000 kroner i 2017. Til samanlikning var gjennomsnittet 660 000 kroner i aldersgruppa 20-29 år.

Knapt 22 prosent av fiskarane er i aldersgruppa 50-59 år, medan 18 prosent er i gruppa 20-29 år.

Mennene håva inn mykje meir enn kvinnene

Ikkje berre er kvinnene få, dei tener også mindre enn dei mannlege kollegaene. Gjennomsnittleg bruttoinntekt for dei kvinnelege fiskarane var 515 000 kroner, medan mennene hadde 905 000 kroner i snitt i 2017. Median bruttoinntekt var noko mindre for båe kjønn, høvesvis 758 000 kroner for mennene og 447 000 kroner for kvinnene. Rett nok er gjennomsnittsalderen til kvinnene litt lågare, men det er neppe hovudårsaka til den store skilnaden.

Flest fiskarar frå Møre- og Romsdal og Nordland

Vi finn yrkesfiskarar i alle fylke, men dei fleste bur sjølvsagt langs kysten. Det er flest busette med fiske som hovudyrke i Nordland og Møre og Romsdal. I alt budde 2 200 i Nordland, medan 1 950 var busette i Møre og Romsdal. Tromsø og Ålesund er kommunane som har flest innbyggjarar med fiske som hovudyrke, med høvesvis 332 og 310.

Fiskarane frå Møre og Romsdal var også dei som sat att med størst bruttoinntekt i 2017, i gjennomsnitt 1 030 000 kroner kvar. For dei med næringsinntekt frå fiske i dette fylket, var snittet 748 000 kroner.

7 prosent hadde over 4 millionar kroner i gjeld

Personar med fiske som hovudyrke hadde i gjennomsnitt 1,37 millionar kroner i gjeld i 2017. Drygt ein fjerdedel hadde meir enn 2 millionar kroner i gjeld, medan 44 prosent hadde ei gjeld under 500 000 kroner.

Tabell 2. Tal på fiskarar, bruttoinntekt, gjeld og formue for fiskarar med fiske som hovudnæring. Fylke. 2017

Til tabellen

4 av 5 bur i einebustad

Over 80 prosent av yrkesfiskarane bur i einebustad, 12 prosent bur i tomannsbustad eller rekkehus, medan resten er busette i andre bygningstypar. Bortimot 40 prosent av fiskarane er gifte, medan 20 prosent er sambuarar. Nesten ein tredjedel bur åleine, medan 1 av 10 bur heime hjå foreldra.